《命於臺灣建福康安等功臣生祠詩以誌事》滿文碑文足本全譯

甘德星
中正大學滿洲研究班

    十八世紀，臺灣林爽文亂平後，乾隆分別在南臺灣樹立了十通碑文，其中包括滿漢合璧的《命於臺灣建福康安等功臣生祠詩以誌事》二通，二碑內容相同，一樹臺南，一樹嘉義。由於碑文風化日久，漫漶不清，其中的大字雖尚可辨析，但其夾行小字(3a-5b)，則極難辨認。 是以，陳捷先教授於《清史雜筆》第七輯， 頁157-58中的碑文轉寫亦僅限於大字部分，其中且有九處誤記。今依原碑搨本，改訂舛誤，並與碑文的小字轉寫，一同刊佈如下：

1. Hesei Tai Wan-i bade Fuk’angγan-i jergi gungge ambasai

beyei arbun-i juqten-i boo ilibubure jalin irgebun arafi

baiita-be ejehe..

命於臺灣建福康安等功臣生祠詩以誌事

2. Ere mudan ilan biyai sidende gungge mutebuhengge xôdun

bime ferguwecuke. esei gungge-be ejeme beyei arbun-i juqten-i

boo weiilebuhebi. Eldengge wehe ilibufi tondo-be iletuleme

temgetulembime. ehe osxon urse dorgideri isefi saiin-de

forγošombi. Ede Tai Wan-i ba-i

三月成功速且奇，紀勳合與建生祠。垂斯琬琰忠明著，消彼萑苻志默移。臺地

3. irgese enteheme hethe-de sebjelere-be daxame. ereci dabqôri

mederi-i bade jai amba cooxa-be ilire-be baiiburaqô ombi.
Embici ilibubuxa embici efulebuhengge songqo encu bicibe.

期恒樂民業，海灣不復動王師。曰為曰毀似殊致，

3a. Ere udu aniya geren γoloi beyei arbun-i juqten-i boo
iliburengge-be. jalan–be eiitereme gebu-be xôlxara umesi
ehe

近年以各省建立生祠，最為欺世盜名惡

3b. tacin seme. tuttu hese wasimbufi ciralame fafulame
naqabubuxa bime. ne-i bisirengge-be bireme gemu
efulebuhebi. Te coxotoi

習，因令嚴行飭禁，並將現有者概令燬去。若今特

4a. hese wasimbufi Tai Wan-i bade Fuk’angγan-sei beyei arbun-i
juqten-i boo ilibubuxangge. coxome Tai Wan-i bade fudaraqa
ehe xôlxa facuxôn-be deribuhe-ci. banjire irgese-be nungneme
jocibuxangge. ududu tumen-de isinaxa bime. Fuk’angγan-se ilan
biyai dolo hede funceburaqô wacihiyame geterembufi. Tai
Wan-i gubci ba-i irgese-be yooni taiifin-i banjire-de

命臺灣建立福康安等生祠，實因臺灣當逆匪肆逆以來，荼毒生靈，無慮數萬。
福康安等於三月之內，掃蕩無遺，全郡之民，咸登袵席。

4b. isibuxa turgunde. esei gungge faššan-be yargiyan-i ejeci
acara teiile aqô. geli jalingγa ehe urse-be erebe erin aqô
tuwame dolo isefi. ceni ehe osxon γônin-be dorgideri
mayambukini sehengge qai. Erebe tuwaci. te-i ilibuburengge.
neneme fafulame efulebuhengge-ci songqo udu encu bicibe.
yargiyan-be wesihulere untuhun-be naqabure γônin daci

此其勳績，固實有可紀，且令奸頑之徒，觸目警心，亦可以潛消很戾。
是此舉似與前此之禁毀跡雖相殊，而崇實斥虛之意，則原

5a. encu aqô-be daxame. we enculeme gisureme mutembini. Ere
ineku amba ajige xafasa-be unenggi yargiyan mujilen-i gurun-i
jalin faššame.

相同，孰能橫議；且勵大小諸臣，果能實心為國

5b. irgen-be γosime. yargiyan-i saiin dasan iletuleme muterengge
bici. umai beyei arbun-i juqten-i boo ilibure-be fafularaqô
seme huwekiyeburengge..

愛民，確有美政者，原不禁其立生祠也。

5. Enteke yargiyan-be wesihulere untuhun-be naqabure dasan
ede bi..

崇實斥虛政在茲。

6. Abqai Wehiyehe [sic] susai ilaci aniya bolori dulimbai biyade
xan-i araxangge.
乾隆五十三年仲秋月御筆。


參見甘德星：〈滿洲漢化：台灣乾隆御碑研究〉， 《清代滿漢關係研究》（北京：社會科學文獻出版社， 2011），頁610-12。